Turkuvaz Medya Grubu tarafından düzenlenen 4.Türkiye Tarım Zirvesi T.C. Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı’nın katılımıyla 29 Kasım 2024, Cuma günü Turkuvaz Medya Merkezi’nde gerçekleşti. Tarımdaki gelişmeler ve tarımın geleceği için birçok başlığın ele alınacağı Zirve’de “Tarımda Yeni Dönem: Üretim Planlaması ve Yeni Destek Modeli”, “Tarımda Genç Girişimciler” ve “Tarıma Kadın Eli” başlıklı panellerde tarım ve gıda sektörüne yön veren isimler söz aldılar.

Zirve, Turkuvaz Medya Marka ve Pazarlama Grup Başkanı Sinan Köksal yaptığı açılış konuşmasında Turkuvaz Medya Grubu olarak pek çok organizasyon, zirve ve foruma imza attıklarını, bu organizasyonların içinde 4.’sü düzenlenen ve tarım sektörünü mercek altına alan “Sürdürülebilir Tarım Zirvesi’nin en önemli organizasyonlardan birisi olduğunun altını çizdi. Köksal “Sürdürülebilir bir tarım için daha az kaynak kullanarak daha çok verim elde etmenin gerekliliği, pandemi ile tüm dünyada çözüm bulunması gereken en önemli sorun haline geldi. Birleşmiş Milletler’e göre 2050 yılında dünya nüfusu 9,8 milyara ulaşacak. Türkiye’de ise her yıl nüfusa yaklaşık 1 milyon kişi katılıyor ve 2040’ta nüfusumuz 110 milyona ulaşacak. Dolayısıyla tüm Dünya’da iklim değişikliğinin etkileriyle en çok yüzleşeceğimiz alan tarım olacak. Turkuvaz Medya olarak ülkemizdeki tarım faaliyetlerini önemsiyor, tarım gündemini konuşacağımız bu platforma imza atmaktan mutluluk duyuyoruz. Umuyoruz ki, tüm dünyanın çözülmesi gereken en önemli konularından bir tanesi olan tarım sektörüne, bir nebze de olsa faydamız dokunabilir” şeklinde konuştu.

Köksal’ın açılış konuşmasının ardından Zirve, Dünya Bankası Türkiye Ülke Direktörü Humberto Lopez’in sunumu ile devam etti. Dünya Bankası Türkiye Ülke Direktörü Humberto Lopez, Türkiye tarım sektörünün önemine dikkat çekerek, iş gücünün yüzde 15'inin bu sektörde olduğunu ve yıllık 28 milyar dolar gelir sağladığını açıkladı. Lopez, tarımda üretkenliğin artırılması gerektiğini vurgulayarak su sıkıntısı ve iklim değişikliği gibi konularda çözüm arayışlarının önemini dile getirdi.

Dünya Bankası Türkiye Ülke Direktörü Humberto Lopez, "Türkiye'deki iş gücünün yüzde 15'ini tarım sektörü kapsıyor, her yıl ihracatla birlikte 28 milyar dolar gelir sağlıyor. Rakamsal olarak baktığımızda bu sektörün ne kadar önemli olduğunu görebiliyoruz." dedi.

Lopez, Turkuvaz Medya tarafından düzenlenen "4. Türkiye Tarım Zirvesi"ndeki konuşmasında, çocukluğunda yaşadığı çiftçilik tecrübesine dayanarak tarım ve ekonomi genelinde bakıldığında tarım sektöründeki problemler konusunda çok hassas olduğunu dile getirdi.

Orman, su ve tarımda yaşanan problemlere değinen Lopez, özellikle Avrupa'da bazı ülkelerde tarımın önemli olmadığını ancak Türkiye için tarım sektörünün çok önemli olduğunu bildirdi. Lopez, şunları kaydetti:

"Bütün problemleri konuşmamız gerekiyor. Türkiye'deki iş gücünün yüzde 15'ini tarım sektörü kapsıyor, her yıl ihracatla birlikte 28 milyar dolar gelir sağlıyor. Rakamsal olarak baktığımızda bu sektörün ne kadar önemli olduğunu görebiliyoruz. Şu an da üretkenliğini artırmamız gerekiyor. Günün sonunda hayat standartlarının iyi olması, insanların da hayatının iyi olması bu üretkenlikten geçiyor. Tarım sektöründe üretkenliğin artması ile birlikte gelirler de kazançlar da artacak. Bununla birlikte ülke için daha yüksek gelirler olacak, bunu ilerletmeye çalışıyoruz, standartları da artırmaya çalışıyoruz. Bu, tarım sektöründeki üretkenlikten geçiyor."

Dijitalizasyonun tarım sektörü için önemine işaret eden Lopez, su problemlerine dikkati çekmek gerektiğini, altyapı çalışmalarının sektörün önemli konularından biri olduğunu söyledi.

Lopez, "Dünya Bankası olarak Tarım Bakanlığı ile birlikte, tarım, üretim, iklim değişikliği gibi birçok alanda çalışıyoruz." dedi.

Dünya Bankası’nın Türkiye'de yaptığı çalışmalara ilişkin bilgi veren Lopez, iklim değişikliğinden kaynaklanan sorunlar hakkında değerlendirmelerde bulundu. Lopez, şöyle devam etti:

“Şu an da iklim değişikliğinin sıkıntılarını hisseden ilk jenerasyonuz, bunun hakkında bir şeyler yapabilecek de son jenerasyonuz. Bu yüzden beraber toplanıp bu konuda özellikle tarım sektöründe bir şeyler yapmamız gerekiyor. Türkiye, su alanında çok önemli bir ülke. Sular çok azaldı, Türkiye'de rezervler de aynı şekilde azaldı. Bu kıtlıkla yüzleşme süreci başlıyor. Türkiye'nin yıllık ortalama sıcaklık ortalamalarının globalden daha yüksek kaldığını görüyoruz. Bundan dolayı Türkiye'de beklenen suların daha düşük seviyelerde olacağı öngörülmekte. 2050'de suyun yüzde 20 seviyelerinde azalması öngörülüyor. Suyun yüzde 20 azalması bizim birçok probleme sahip olacağımız anlamına geliyor. Bu yüzden bunların çözümü için hızlı şekilde çalışmamız gerekiyor."

T.C Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı’nın katıldığı özel oturumun  moderatörlüğünü Sabah Gazetesi Ekonomi Müdürü ve Köşe Yazarı Dilek Güngör ve A Para Yayın Koordinatörü ve A Haber Ekonomi Müdürü Özlem Doğaner gerçekleştirdi.

Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, kırmızı ette yeterliliğin %95 seviyesinde olduğunu anımsatarak 360 derece üretim seferberliği başlattıklarını bildirdi. Yumaklı, gümrükten geri dönen ürünlere ilişkin de, "Gerekçesi ne olursa olsun geri dönen hiçbir ürünün biz içeride satışına izin vermiyoruz, imha ediyoruz. Standartlarda, analizlerde tam uyum halinde olduğumuz Avrupa Birliği'nin tüketmediği herhangi bir şeyin Türkiye'de tüketilmesine izin vermiyoruz." açıklamasında bulundu. Konuşmasında "Türkiye'de tarım bitti." iddialarına yanıt veren Yumaklı, şunları kaydetti:

"Türkiye hem bugünkü mevcut haliyle, toprak, iklim yapısıyla, tarımsal üretime elverişli haliyle içerideki ihtiyaçları büyük oranda karşılayan ve ihtiyacının üzerindekileri de ihraç edebilen bir ülke. Bunu yeterli görecek miyiz? Elbette görmeyeceğiz. Yeterliliklerimizi artırmak için birçok yapısal değişimi 2024 itibarıyla hayata geçirdik. 'Tarım bitti, Türkiye olarak hiçbir şey yapamıyoruz' diyenlere birkaç rakamla cevap verelim; Türkiye 2023 yılını 139 milyon tonluk bitkisel üretimle kapattı, bu rakam Cumhuriyet tarihinin rekoru. Bu rakamlar tarım bitti diyenlere gereken cevaptır. Önemli olan sürdürülebilirliği sağlamak. İhtiyacımız olanlarda yeterlilik oranlarımızı artıracak yapısal dönüşümleri yapmak için çalışıyoruz."

Yumaklı, 2024 yılının ocak ayında bitkisel ve hayvansal üretim için üretim planlamasına geçtiklerini, Şubat 2024'te 5 yıllık hayvansal üretim yol haritasını açıkladıklarını, 1 Eylül 2024 itibarıyla da Türkiye'de bitkisel üretim planlamasının startını verdiklerini aktardı.

Türkiye'nin tarımsal üretim potansiyelini artırmak için yapılan çalışmalar hakkında bilgi veren Yumaklı, şu değerlendirmeyi yaptı:

"Ülke olarak sürdürülebilir bir tarım yapmamız gerekir, hayvansal üretimde üretmiş olduğumuz ürünleri verimli üretmemiz gerekir, üretmiş olduğumuz ürünleri kaliteli üretmemiz gerekir, bütün bunları yaparken kayıtlılık esasını birinci plana koymamız gerekir. Çünkü ölçebiliyor olmanız, analizi analiz edebiliyor olmanız gerekir. En sonda sektöre yatırım yapmanız gerekir, yatırım derken sadece parasal yatırımdan bahsetmiyorum, bilgi birikiminde de yatırım yapmamız gerekiyor. Üretimi yeniden geliştirmek, çoğaltmak, artırmak hamlesidir bunların hepsi. Türkiye'de halihazırda bu ülkenin bütün insanlarının gıdasını temin etmek için gecesini gündüzüne katan bütün üreticilerimize de şükranlarımı iletmek istiyorum."

Bakan Yumaklı, başlatılan üretim planlamasına ilişkin bilgi verdi. Üretim planlamasının şikayetlere çözüm olacak şekilde yapıldığını, üretim planlamasına konu olan ürünlerin Türkiye'deki üretim alanlarının yüzde 77'sini kapsadığını bildirdi.

Kendine özgü kanunları olan şeker pancarı gibi ürünlerin de bu üretim planlaması kapsamına girdiğini aktaran Yumaklı, peyderpey ürünleri bu planlamaya dahil edeceklerini dile getirdi.

"13 STRATEJİK ÜRÜNDE ÜRETİM PLANLAMASI YAPTIK"

Birçok yapısal değişimi hayata geçirdiklerini belirten Bakan Yumaklı, bitkisel üretimde planlamaya başladıklarını aktararak, "13 stratejik üründe üretim planlaması yaptık." dedi.

Üretim planlamasını destekleyen unsurların hayata geçeceğini vurgulayan Yumaklı, 165 kalemde tarımsal destekleme metodu uyguladıklarını anımsattı.

"360 DERECE ÜRETİM SEFERBERLİĞİ BAŞLATTIK"

"Kırmızı ette yeterliliğimiz %95 seviyesinde" diye konuşan Yumaklı, hayvan hastalıklarıyla mücadele planının devrede olduğunu belirterek, 360 derece üretim seferberliği başlattıklarını bildirdi.

Et ithalatına ilişkin soruyu yanıtlayan Yumaklı, "Kırmızı et üretiminde bizim yeterliliğimiz yüzde 95'ler, aradaki yüzde 5 için ithalat yapılıyor. Sadece bu yüzde 5 için değil, aynı zamanda piyasada herhangi bir şekilde arz ya da taleple bağlantılı olmaksızın fiyat hareketlerini oluşturmak isteyenler olabiliyor. Hatta genel olarak fahiş düzenleme ile ilgili bir yasal düzenleme çıktı. İthalatta konuyu ikiye ayıralım; birincisi ihtiyaçla alakalı, ikincisi piyasa regülasyonu ile alakalı. İhtiyaç neredeyse devlet orada gereken regülasyonu sağlayarak bu ithalatı yapacak ancak bu sürdürülebilir değil. Eğer biz içeride potansiyelimiz olan üretimi artırmak ile ilgili Şubat 2024'ten itibaren hakkıyla uygulamazsak burada süre vermemin bir anlamı yok." değerlendirmesinde bulundu.

"Sadece hayvansal üretimde değil, bitkisel üretimde de 360 derece bir üretim seferberliği başlattık"

Çok sayıda imkana sahip ülke olarak, bu potansiyeli kullanarak ihtiyaçları karşılamak için çalışılmaması durumunda sıkıntılar yaşanacağının altını çizen Yumaklı, et ve diğer tüm ürünlerle ilgili hem verimli hem de kaliteli üretim yapılması için gereken tüm çalışmaları yaptıklarını anlattı.

Özellikle çok hızlı şekilde üretimin oluşabilmesi için Et ve Süt Kurumu ile TİGEM arasında yapılan çalışmalara işaret eden Yumaklı, sadece hayvansal üretimde değil, bitkisel üretimde de 360 derece üretim seferberliği başlattıklarını dile getirdi.

Taklit ve tağşişte sektörel denetimleri yaptıklarını hatırlatan Bakan Yumaklı, "Gıda güvenliğinde 1,2 milyon denetim yaptık" dedi. Yumaklı bu konuda şu bilgileri verdi:

"Burada asıl hedef açıklamak değil, zaten denetimi yapıyoruz, idari yaptırımları neyse cezası ya da suç duyurusu bunlar yapıldıktan sonra zaten açıklanıyor. Önce açıklayıp sonra işlem yapmıyoruz. Güvenilir gıdaya ulaşmak insanların en doğal hakkı. Kasım sonuna kadar 1 milyon 200 bin civarında denetim yaptık, bunların içerisinden yüzde 1,8 oranında uygunsuzluk tespit edildi. 100 kişi ise sadece iki kişisi bunu yaptı geri kalan 98 kişi işini doğru yapıyor demektir, bunlara da buradan teşekkür etmek gerekir. 452 savcılığa suç duyurusunda bulunduk. Bu denetimler devam edecek. Problemleri yakalayalım ceza keselim derdinde değiliz, biz iyileştirmek istiyoruz. Türkiye'de 725 bin gıda işletmesi var yani biz bunların hepsinin mutlaka senede bir kez denetleyeceğiz, uygunsuzluk tespit ettiklerimize birden fazla gideceğiz, onların süreçlerini düzeltmesini temin edeceğiz ve belli bir süre sonra da onları bu listeden çıkaracağız. Kim olduğuna bakmaksızın markasının ne olduğuna bakmaksızın vatandaşın güvenilir gıdaya ulaşma hakkını ihlal eden kim varsa hiç kimsenin gözünün yaşına bakmayacağız."

"AVRUPA BİRLİĞİ'NİN TÜKETMEDİĞİ HİÇBİR ŞEYİ BİZ DE TÜKETMİYORUZ"

Bakan Yumaklı ihraçtan dönen ürünler hakkında, "Avrupa Birliği'nin tüketmediği hiçbir şeyi biz de tüketmiyoruz. Bunlar daha gelmeden imha ediliyor. Bazen de burada imha ediliyor." açıklamasında bulundu. "Türkiye'nin ihtiyaç ettiği ancak geri dönen ürün oranı maksimum binde 1 ile binde 2 arasında"

İhraç edilen ürünlerin gümrükten geri dönmesine ilişkin iddialara yanıt veren Yumaklı, şu değerlendirmelerde bulundu:

"Hepimiz için bu önemli bir konu. Buradaki hassasiyet bizim de hassasiyetimiz. Olaya sadece ihraç edilen ürünlerin gümrük kapılarından geri dönüp dönmemesi çerçevesinde bakmamak gerek. Bizim özellikle pestisit yani zirai ilaç konusundaki denetimlerimiz sadece gümrük kapılarında yapılan bir denetim değil. Toplamı temsil edecek şekilde üretim alanlarında, hal girişlerinde yoğun bir denetim olur, son tüketim noktalarında denetim olur, ihraç edilen ürünler için de gümrüklerde analiz olur. Bu analizler hem kamu laboratuvarlarında olur hem de özel laboratuvar da olur. Bu laboratuvarlar içerisinde de işlerini iyi yapmayanlar sebebiyle de bazı sorunlarla karşılaşıyoruz, o laboratuvarlarla ilgili de gerekeni yapıyoruz.

Herhangi bir şekilde yurt dışından geri dönen ürünlerin hepsi de pestisit sebebiyle geri dönmez, aynı zamanda bu aflatoksin dediğimiz benzeri bazı kendinden sonrasında oluşan küflenme nedeniyle dönenler de olabiliyor, bunların oranı yarı yarıya neredeyse. Türkiye'nin ihtiyaç ettiği ancak geri dönen ürün oranı maksimum binde 1 ile binde 2 arasında. Bunların hepsi pestisit sebebi ile değil. Gerekçesi ne olursa olsun geri dönen hiçbir ürünün biz içeride satışına izin vermiyoruz, imha ediyoruz. Standartlarda, analizlerde tam uyum halinde olduğumuz Avrupa Birliği'nin tüketmediği herhangi bir şeyin Türkiye'de tüketilmesine izin vermiyoruz."

Bakan Yumaklı, bakanlığın bilinçlendirme, yönlendirme, ilaç denetimi konularındaki çalışmasının bugüne dek olduğu gibi bugünden sonra da devam edeceğini anlattı.

TARIM OSB'LER MALİYETLERİ DÜŞÜRECEK'

Organize tarım bölgeleriyle maliyetlerin düşeceğini belirten Yumaklı, "İstanbul'da domates üretimi yüzde 100'e ulaşınca birçok maliyet dezavantajı bir kenara bırakılmış olacak ve bu durum fiyatları düşürecek" örneğini vererek durumu anlattı.

Yumaklı, Tarımsal Üretim Planlaması çerçevesindeki destekler konusunda bilgi verdi.

Tarımsal destekler, sözleşmeli üretimin üretim planlamasını destekleyici hale bürünmesi, tarımsal krediler, hibe destekli uluslararası fon da dahil bazı kırsal kalkınma projelerinin hepsinin üretim planlamasına yönlendirildiğini vurgulayan Yumaklı, destekler kapsamında yapılan çalışmalardan bahsetti.

Zirveye Güçlü Sponsor Desteği;

Zirvenin ana sponsorları Ziraat Bankası, Yıldız Holding, Superfresh, Dünya Bankası, Tarım Kredi Grubu ve Koza Altın olurken destek sponsoru Papara oldu.